Giáo dục giới tính cho tuổi vị thành niên (VTN) đang là mối quan tâm của toàn cầu, vì nó liên quan đến chất lượng phát triển nòi giống và con người. Ở các nước đang phát triển trong đó có Việt Nam thì sức khỏe sinh sản (SKSS) VTN đang trở thành vấn đề nhức nhối. Nguyên nhân do việc giáo dục giới tính VTN chưa được quan tâm đúng mức. Vì vậy, việc giáo dục giới tính là vô cùng cần thiết và cấp bách.
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) quy ước tuổi VTN là từ 10-19 tuổi (Việt Nam quy định từ 10-18 tuổi). Nước ta hiện nay có khoảng 19,2 triệu người, chiếm 22% dân số. Nhưng 50% chưa có tri thức đầy đủ về tuổi dậy thì ; 80% VTN không bíêt về một biện pháp tránh thai nào . Tỉ lệ nhiễm HIV trong lứa tuổi này tăng lên ở mức đáng lo ngại : Từ 5% năm 1997 lên 6,4 năm 1998, 7,9 năm 1999 , 11% năm 2000 và 16% năm 2006 (trong tổng số người nhiễm HIV), tình trạng này hiện nay vẫn tiếp tục tăng.
Một nghiên cứu về lứa tuổi VTN cho thấy: 21% nam thanh niên có quan hệ tình dục trước hôn nhân, nữ là 6%. Đa số cho rằng: trinh tiết vẫn quan trọng, tuy nhiên không quan trọng (chữ trinh đáng giá ngàn vàng) như trước đây. Một báo cáo khác cho biết, có 15% thanh niên ở Hà Nội và 25% thanh niên ở TP. HCM có quan hệ tình dục trước hôn nhân và có từ 30-70% thanh niên nông thôn có quan hệ tình dục trước hôn nhân và mỗi năm ở VN có từ 1- 1,5 triệu ca nạo phá thai thì có khoảng 1/3 số này ở độ tuổi VTN.
Nguyên nhân tình trạng trên do sự phát triển đất nước trong thời kỳ mở cửa và hội nhập kinh tế, những ảnh hưởng của lối sống cơ chế thị trường đã làm cho những quan niệm giới tính truyền thống bị xói mòn. Nhiều thanh niên thuộc tuổi VTN đang sa vào lối sống buông thả, dễ sa ngã vào những tệ nạn xã hội, thậm chí vi phạm pháp luật . Sự kém hiểu biết trong quan hệ giới tính sẽ dẫn đến những sai lầm nghiêm trọng trong tình yêu. Không ít VTN sống yêu đương buông thả, chấp nhận sống thử, sống gấp, biểu hiện lối sống hiện sinh thiếu lành mạnh, làm kiệt quệ về thể chất và suy thoái về tinh thần và đạo đức.
Năm 2024, Chi cục Dân số - KHHGĐ tỉnh đã phối hợp với Trung tâm Y tế các huyện, thị xã, thành phố và Ban giám hiệu các trường Trung học trên địa bàn tỉnh tổ chức được trên 20 buổi truyền thông, tư vấn cho các bạn học sinh các khối từ Trung học cơ sở đến Trung học phổ thông về các vấn đề giáo dục giới tính, tình yêu, tình bạn, tình dục an toàn và kỹ năng ứng xử liên quan đến giới tính, văn hóa trong các mối quan hệ giữa giới tính trong môi trường học đường.
(Hoạt động truyền thông cho vị thành niên tại Trường THCS Minh Tiến – Phù Cừ)
Tại các buổi nói chuyện, vị thành niên được thẳng thắn trao đổi quan điểm, được cung cấp thông tin đầy đủ, đúng đắn từ phía các báo cáo viên, giảng viên của Chương trình. Những kiến thức từ khi các em bước vào độ tuổi vị thành niên, về sức khỏe sinh sản, chăm sóc sức khỏe trong kỳ kinh nguyệt… tất cả sẽ được giải đáp trong buổi truyền thông này. Bên cạnh đó, các em cũng được hòa mình vào các trò chơi thông qua các câu hỏi giao lưu để cùng đưa ra quan điểm về tình yêu, tình bạn khi đang còn ngồi ghế nhà trường.
Kết thúc mỗi buổi truyền thông về phía nhà trường và các em học sinh đều rất ủng hộ và mong muốn sẽ có thêm nhiều các buổi truyền thông, tư vấn cho các em học sinh giúp các em có cái nhìn đúng đắn trong chăm sóc và bảo vệ sức khỏe sinh sản cho bản thân.
Phạm Văn Khởi – Chi cục trưởng Chi cục Dân số-KHHGĐ tỉnh Hưng Yên